Groter kan het verschil niet zijn. Zo lig je het op strand met een kokosnoot/cocktail en gevoelstemperatuur van 40 graden en zo zit je in het AZ stadion met een gevoelstemperatuur van -20 graden en ben je aan het schaatsen op het duizend eilandenrijk.

Van west naar oost Flores

31-1 reisdag van Labuanbajo, via Bajawa naar Riung

De tien laatste dagen van onze reis zullen we doorbrengen op Flores. Alhoewel, misschien vliegen we door naar Timor of Sumba Island als we op de laatste dagen de zon dreigen te missen. We willen de laatste dagen wel echt even uitrusten en chillen met zon, zee, strand en cocktails. Vandaag trekken we verder naar het oosten en we hebben geluk! Er is net een vliegveld geopend in Bajawa. Dit scheelt ons een x aantal uur rijden en om de kosten hoeven we het ook niet te laten. Voor het vliegticket betalen we maar liefst €15,- p.p. Binnen een half uur landen we met nog 20 personen op het kleinste vliegveldje wat we ooit gezien hebben. De bagage wordt uit het vliegtuig gedragen door 2 man en vervolgens op een tafel (de kortste bagageband ooit) gelegd. De aankomsthal is zo'n 3 bij 3 m2 en binnen 1 minuut na de landing komt er al een taximannetje vragen waar we heen willen gaan. Hij is Jel net wat te opdringerig, dus die wil nog even verder zoeken. Buiten staat er echter nog maar 1 taxi. Deze man sprak echter geen engels en had ook nog eens een hogere prijs in z’n hoofd. Wij gaan dus toch mee met de 1^e man, een lookalike van 1 van de mannen van het Jamaicaanse bobsleeteam uit de film Cool runnings. Hij is redelijk verbaasd dat we Bajawa zelf willen overslaan. Daar gaan immers alle toeristen heen, maar traditionele dorpjes zijn niet zozeer voor ons weggelegd. Wij gaan liever voor minder ontdekte, niet toeristische plaatsen zoals het rustige dorpje Riung.

Onderweg naar Riung komen we eerst nog langs een mannetje met ananassen, die er een bijzondere verkooptechniek op na houdt. Hij start met 3 stuks voor 20.000 Rp (€1,20). Als wij vragen wat 1 ananas kost, is dat maar 5.000. Uiteindelijk nemen we er 2 en dit kost ons dan 10.000. Vaak willen ze hier niet eens meer geld, je betaald gewoon dezelfde prijs als anderen. Ook al ben je toerist, ze zullen je hier niet heel snel besodemieteren. De verse sappige ananas, waar deze streek om bekend staat, wordt dan ook nog voor ons gesneden met een mes dat ongeveer 2 keer zo groot als een broodmes is. Iedereen, inclusief sommige kinderen, lopen daarmee over straat alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Deze messen gebruiken ze om takken en groen af te snijden als voer voor hun buffels/koeien. Slechts 1 keer kwam zo'n mes ietwat bedreigend over, toen een enigszins verstrooide of dronken man op ons afkwam lopen en om money vroeg met dat enorme mes in zijn hand. Hij had het zelf waarschijnlijk niet door, maar wij zijn toen heel snel weggereden.

Na de heerlijke verfrissende fruitsalade en wat kinderen blij gemaakt te hebben met gekleurde, lichtgevende ringen die we mee hadden vanuit Nederland, gaan we naar SOA. Het is een wat bijzondere naam voor een hotspring, maar het was echt heerlijk. Een warmwaterpool, met een stromende rivier in een soort park met veel groen. Het water was echt heel heet (als het goed is zo’n 45 a 50 graden) en we waren naast wat lachende locals de enige. Na een ontspannen, verhittende badder- en scrubsessie met een steen (zo doen ze dat hier), gaan we weer door. Na in de auto gestapt te zijn kronkelen de wegen richting de grootste markt van Flores waar we aandachtig worden bekeken door de locals. De bevolking kauwt hier de hele dag op betelnuts, gemixt met een wit goedje en een groentestengel. Deze mix ´verdooft´ en is ´gezond´ en wordt rood in je mond. Daarna spugen ze het uit op de straat. Na een tas vol fruit gekocht te hebben en een paar foto’s gemaakt te hebben van de mooie mensen hier vervolgen we de weg. In het gebied wat we passeren schijnen vroeger hobbits (ebu gogo) geleefd te hebben. Kleine wilde behaarde mensjes die op apen leken, maar ook een beetje konden praten. Ze kwamen vroeger naar de dorpen en stalen daar voedsel. Toen de dorpelingen klaar waren met de ‘overlast’ van de hobbits, werden ze dronken gevoerd, in hun grot opgesloten en daar levend verbrand. Maar goed dat sprookjes niet bestaan.

De route van Bajawa naar Riung was oogstrelend en voor ons beide de mooiste route van de reis. Als we na een aantal uur rijden, aankomen bij ons nieuwe verblijf (Nirvana) zit er een groep van 14 blanke oudere mensen aan tafel! Is dat even schrikken. Tijdens het uitladen, komt onze buurvrouw zich direct verontschuldigen. Blijkbaar had ze onze blikken opgevangen. Ze zei dat ze echt geen herrieschoppers waren en allemaal uitgeput van het harde werken, voor 20 uur in bed lagen. Het was een groep vrijwilligers uit Québec die daar een maand kwamen werken aan de opbouw van het vrij arme Riung. Ze bouwen nu een kas en hebben kilo's vruchtbare aarde vanuit de bergen naar het dorp gebracht, zodat het dorp meer zelf kan gaan telen. In de avond lopen we nog iets merkwaardigs tegen het lijf. Wij zien 2 honden verstrengeld in elkaar. Als we vervolgens nog iets beter kijken, komen we tot de ontdekking dat er een poot van één van de honden in de ander zijn kont bevindt. Dit lijkt ons niet vrij gebruikelijk. De hond met de poot in zijn kont lijkt het in ieder geval niet fijn te vinden, maar kan op geen enkele manier ontsnappen aan zijn belager. Dit heeft wel iets weg van een brute verkrachting. Hester komt vervolgens op het idee om hier iemand bij te gaan halen. We komen alleen een paar kinderen tegen, maar toch nemen we ze maar mee naar het proces. Zij liggen vervolgens helemaal in een deuk en geven aan dat dit de normaalste zaak van de wereld is. Of wij zijn gek, of de honden zijn gek of de kinderen in Riung zijn zo gek als een deur.

1-2 Het 17 eilandenrijk

Riung zelf is echt een uitgestorven dorpje van niets, maar vanaf de haven kom je binnen een half uur in het 17-islands park. Je schijnt hier prachtig mooi te kunnen duiken en snorkelen. Wij hebben de keuze uit 1 boot en dus een private tour voor ons. Aangezien we onderhandel moe zijn, betalen we deze keer eens iets te veel. Helaas waaide het vrij hard en stond er een flinke stroming, waardoor er weinig zicht was tijdens het snorkelen. Het koraal zag er mooi en goed uit dus dat was extra jammer, want dat is lang niet overal meer zo. Wel hebben we een mooi strandje uitgezocht tussen de mangroves uit de wind. Dit leek echt wel expeditie Robinson eiland, maar dan voor ons tweetjes. Hier hebben we wat gelezen en liggen chillen. Na een paar uur kwam de kapitein ons halen omdat we terug moesten vanwege de hoge golven. Terug in het dorp speelden er een aantal jochies een voetbalpotje op blote voeten. Dat zie je hier overal, maar er moet gezegd worden dat deze jochies het niveau van Vios 3 aantikten. Ik mocht als scheidsrechter fungeren, aangezien ik het niveau niet bij kon houden, net als bij Vios 3 ?. Naast voetbal lijkt badminton sport nummer 2 in Indonesië. In de avond eten we heerlijk bij een restaurantje waar een paar jonge meiden de scepter zwaaien.

2-2 Van Riung, via Ende naar Moni

Vanuit de noordkust rijden we vandaag naar de zuidkust richten het oosten. De route is echt prachtig. Jel kijkt zijn ogen uit, overal bergen felgroen van kleur en schitterende uitzichten. Onderweg stopten we bij Blue stone beach om de turqoise stenen te zien aanspoelen. Deze worden gebruikt om spa´s mee te decoreren. Uiteraard kan Hester het ook niet laten om een hele zak vol mee te nemen. Daarna stopten we in de plaats Ende waar Jelle zijn lekkerste en pittigste maaltijd van de reis heeft gegeten. De rekening (uitgebreide lunch voor 3 personen inclusief drankjes voor slechts €4,50), maakte het nog mooier.

We vervolgden de route naar Moni, een klein bergdorp vlakbij de vulkaan Kelimutu. We kiezen voor de accomodatie pondok Hidayah, omdat deze wat verder van de hoofdweg ligt en we uitkijken op een mooie tuin. Het is daar rustiger dan verderop in het dorp en daar houden wij van! Lekker tussen de locals, die hier allemaal iets weg hebben van Jamaicaanse rastamannen. We werden vrijwel direct uitgenodigd voor de verjaardag van de eigenaar. Hij vierde zijn verjaardag samen met zijn nichtje (zij werd 20), bij de buren. Wat een sociale en gastvrije mensen dachten wij. Maar de volgende ochtend dachten we daar toch iets anders over. Na een bijzonder taart uitdeeltafereel, waarbij de taart werd aangesneden en vervolgens hapje voor hapje aan iedereen werd uitgedeeld. De traditie beginnend bij moeder (vader was 2 jr terug overleden toen hij een geluidsbox repareerde), directe familie, wij blanken enz enz. vonden wij beiden mooi om te zien. Dat is wel iets wat we in Nederland kunnen introduceren. Te beginnen bij Hesters verjaardag, die bijna jarig is. Op het feest was er één iemand die rond liep met een glaasje Arak (sterke drank met suikerriet). Dat glaasje vulde hij continu bij en hij liet iedereen er één voor één uitdrinken. Na heerlijk eten, zingen en dansen gingen wij er vandoor omdat we morgen bij zonsopkomst bovenop de vulkaan Kelimutu zouden staan.

3-2 Kelimutu

Dit plan werd enigszins gewijzigd toen de muziek om 4 uur ‘s ochtends nog steeds vol aan stond en wij eigenlijk nog niet echt geslapen hadden. We hebben elk uur van de wekker gezien en elk uur vroegen we ons af hoelang het feestje nog door zou gaan. Toen we er om 7 uur toch maar uitgingen, waren er nog steeds 10 bezopen dorpelingen samen met moeders aan het feesten. Die moslims weten wel hoe je een feestje moet vieren.

Mateo (de broer van de eigenaar) rijdt ons na het ontbijt naar het beginpunt, waarna we te voet verder de vulkaan op gaan. Op het pad er naartoe word ik uit het niets gebeten door een agressieve aap, waardoor ik met stok bewapend verder ga. Jammer dat ze verpest zijn doordat ze te eten krijgen van toeristen en blij dat ik mijn iets langere broek aan had! Op Kelimutu heb je 3 kratermeren, die elk een andere kleur hebben. Om onverklaarbare redenen veranderen deze kleuren om de zoveel maanden/jaren. De meren en het uitzicht zijn fenomenaal. Hier maken we uiteraard het ene selfie na het andere selfie. We tellen hier wel geteld 3 blanke toeristen en 2 handen vol Indonesische toeristen, die uiteraard weer allemaal met ons op de foto willen. We verbazen ons wederom om de stilte en de rust om ons heen, terwijl hier door het jaar heen toch gemiddeld 200 mensen op een dag rondlopen. En we beseffen ons maar al te goed dat we het lang niet slecht hebben!

Na een paar uur genieten besluiten we om te starten met onze wandeling van 12 km terug naar het dorp. De beentjes moeten toch ook wel eens getraind worden om straks in topvorm terug te keren voor de volleybal, voetbal en tennis. De laatste 3 km waren het leukste door een bos en in dat bos lag een waterval verscholen. Aangezien het midden op de dag was en wij behoorlijk zweten, namen we een heerlijke en verdiende duik in het water. Aangezien de waterval nog geen km buiten Moni lag, konden wij de geluiden horen vanuit het dorp. Geloof het of niet, maar het feest was nog steeds aan de gang! Tijdens onze duik kwam hier gelukkig een einde aan. Regelmatig viel hier de stroom uit, wat het helemaal gezellig en authentiek maakt. Om 3 uur ’s middags was het feest gelukkig afgelopen, waardoor wij weer relaxed verder kunnen in een goed boek.

4-2 Jel en Hes op de scooter - Detesoko

Vandaag zijn we op de scooter naar het dorp Detesoko gereden, wat een km of 15 buiten Moni ligt. Toen we het dorp bijna bereikten werden we aangesproken door een gezin met 4 kinderen. Er werd ons een kop thee aangeboden. En aangezien er in de Lonely Planet een aantal Indonesische woorden en zinnen staan, proberen wij eens een goed gesprek met ze te voeren. Vervolgens nodigen we het hele gezin uit om mee te gaan naar een hotpool, iets verderop gelegen. Alleen de vader maakt hier gebruik van. De rest van de familie gaat zich bezig houden met de voorbereiding van de lunch, waarvoor ze ons uitnodigen. Aangezien vaders precies weet waar het is rijdt hij op onze scooter met Hester achterop naar de hotpool. 10 minuten later komt hij mij oppikken. Het is grappig om te zien dat iedereen hier zijn kleren aanhoudt als ze het water in gaan. Daarna rijden Hester en ik nog naar het Lourdes van Detesoko, aangezien een groot deel van de bevolking in Flores katholiek is.

Na eerst een bal gekocht te hebben voor de 2 jongste jongens komen we terug bij de familie. Vervolgens laten we ons het eten smaken en probeer ik in het Indonesisch beleefd te vragen hoeveel de rekening is. Als ze mij daarna aangeven dat het gratis is, geef ik wederom in het Indonesisch aan dat ik denk dat er een fout in de rekening is gemaakt. Vervolgens ligt de hele familie in een deuk. Als ik later wederom in het Indonesisch aangeef dat ik de rekening eigenlijk te duur vind is het een lachen van jewelste. Daarna voetballen we nog een half uurtje met de kids en word het voor ons tijd om terug te gaan naar Moni. Daar bezoeken we nog een paar hotpools. Helaas werden hier de mannen van de vrouwen gescheiden, wat het er niet leuk opmaakte.

5-2 Van Moni naar Koka Beach

Helaas is het tijd om het fijne Moni achter ons te laten. Wederom laten we ons vervoeren door Mateo. De man is snikverkouden en geeft na een half uur aan even te willen pauzeren. Als we naast onze auto staan, vraagt hij aan Hester of ze eventueel een medicijn heeft. Terwijl hij dit vraagt passeert er een man met een bek prachtige tanden. Hij geeft aan dat hij Mateo met een voetmassage kan genezen. En warempel na een paar minuten voelt Mateo zijn neus open gaan. Aangezien Hester nogal eens last heeft van haar darmen wil hij Hester haar voeten ook wel even masseren. Om de paar minuten geeft hij vervolgens een hele vieze boer. Als wij vragen waarom dit is, geeft hij aan dat dit opborrelt vanuit Hester haar lichaam. Toeval of niet, maar ook Hester voelt zich een stuk beter. Wij belonen de wonderdokter met een pakje sigaretten.

Na een 1,5 uur gereden te hebben, komen we aan op misschien wel het mooiste strand wat we ooit hebben gezien. Een paradijs op aarde, Adam en Eva zijn terug en wel op Koka beach. Een klein eilandje bestaande uit 2 witte stranden met een azuurblauwe zee en rotspartijen tussen de groene heuvels. We maken kennis met de eigenaar Blassius, die de eigenaar is van een groot deel van het strand. Voor de lunch laat hij een paar mooie vissen zien waar we uit kunnen kiezen. We kijken onze ogen uit, zo mooi is het hier. We dromen weg, we blijven hier en gaan hier wonen!

Als blijkt dat we hier kunnen overnachten, twijfelen we geen seconde. Dwars door het maïsveld, waar we ‘s avonds steeds de verkeerde afslag nemen, staan 2 bungalows. Althans, er staan 2 hutten waarvan de afwerking, het dak, de privacy en hygiëne hier en daar wat ontbreekt. Nadat we de bungalow van binnen hebben bewonderd (ook wel hut van de huttenbouw met overal gaten en platen tegen de muur gezet en de smerigste lakens, klamboe en hangplee ooit), twijfelen we iets meer, maar het is hier echt te mooi om nu al weg te gaan. We dromen verder en denken aan een samenwerkingsverband, waarbij wij wat bungalows neerzetten op het strand waar nu slechts wat half gebouwde houten hutjes staan. Zo zonde dat hij er niet meer van maakt. Hij zegt dat hij geen geld heeft en eerst op inkomsten moet wachten. Je zou denken leg een aantal ligstoelen/zitzakken neer, knap de hutjes op, koop één westers toilet en je bent al een heel eind. Het douchen onder een tuinslang zal voor de meeste toeristen geen probleem zijn. Het hurken boven een gat heb ik deze vakantie gelukkig niet hoeven ondergaan. Gelukkig hoefde ik in de 2 dagen dat we hier zaten niet te poepen. Mocht je nog moeten eten straks, eet smakelijk alvast.

Wij besluiten het strand iets wat schoner te maken en lopen met een vuilniszak het strand af. Helaas zit het hier blijkbaar in de cultuur om je troep te laten liggen of weg te gooien op plekken waar dat niet hoort. De volgende morgen begint moeders toch actief met het aanvegen en opruimen van het strand rondom het restaurant. En ook opa is aan het werk gezet bij een totaal in elkaar gestort hutje aan zee, waarvan ik voorzichtig aangaf dat dat wellicht ook niet echt fraai oogt. Confronterend en duidelijk word het probleem wanneer ik maar weer eens een heerlijke kokosnoot bestel en een rietje krijg en vervolgens vrouwlief zelf het plastic van het rietje op de grond gooit.... Dan vraag ik me af of het ooit goed gaat komen. Er zijn wel ecoprojecten gaande, maar Flores loopt hierin nog ver achter. Ze kunnen hier zoiets moois maken, maar zelfs hun eigen huis is een troep. Overal ligt afval, de kinderen slapen op de grond op een heel dun matrasje achterin het restaurant. ’s Avonds eten we een heerlijke catch of the day, waaronder een Red Snapper. In de avond lopen er een aantal mannen met zaklamp en speer de zee in. Een tijdje later komen zij terug met de vangst en kunnen wij onze maaltijd voor de volgende dag alvast reserveren. Na een paar potjes rummikub gaan we met lichte tegenzin op bed, aangezien we weten hoe smerig ons hutje eigenlijk is. Verder zal ik er geen woorden over vuil maken.

6-2 Koka Paradise

Als het 6 uur ‘s morgens is zijn we blij dat er een nieuwe dag is aangebroken. We sprinten naar het strand en besluiten onze frisbee maar eens te gaan gebruiken. Aangezien ik vroeger de nummer 6 van de wereld ben geweest en ik het heb geleerd van de grote op aarde ‘Daan Slatman en Michel Koot’ kan ik op een behoorlijk niveau acteren. Hester daarentegen heeft nog wat moeite en aangezien ik zelf geen goede leermeester ben, hebben we het helaas niet lang vol gehouden. We besluiten om het van de lente nog eens te proberen in een park in Alkmaar. ’s Middags zijn we op de scooter naar Paga Beach gereden wat een aantal km verderop lag. Hier hebben we geluncht, waarna we in het dorpje Wolowiro op zoek gingen naar een kapper. Deze konden we echter niet vinden. Bij terugkomst op ons strand gaf de eigenaar aan dat hij de kapper zou laten komen. Een half uurtje later word ik op mijn wenken bediend en laat ik mijn haar knippen/baard scheren op één van de mooiste plekken op aarde. Jaja het leven is goed en ook dit kost weer een habbekrats. Na een biertje zien we de zon achter de rotsen verdwijnen.

7-2 Van Koka Beach naar eindbestemming Maumere

Uiteraard besluiten we om voor dag en dauw op te staan. Tussen de 2 strandjes hebben we namelijk een heuvel waarop we de zonsopkomst willen zien. Hierboven valt het pas op dat de 2 stranden eigenlijk een soort van hartvorm hebben. Love is in the air ?Na ons ontbijt blijven we nog tot 10 uur op het strand chillen. Helaas komt er ook aan dit sprookje een einde. Er moet wel gezegd worden dat het van mij een graadje of 10 kouder had gemogen. De temperatuur zal op zo’n 32 a 33 graden gelegen hebben, met een gevoelstemperatuur van 40 graden. Tussen 11 en 15 uur probeerden we de zon dan ook te vermijden.Om 10 uur zouden we worden opgehaald door Mateo, hij zou ons verder brengen naar het eindpunt Maumere. Helaas belt hij ons om 9 uur op om te zeggen dat hij niet komt, maar zijn brother. Een vriend noemen ze hier standaard brother/kai of ome. De verbazing is niet groot als de taxidriver later geen woord Engels spreekt. Aangezien we al ruim een week geen wifi en dus internet hadden, hadden we nog niet besloten in welk resort we zouden eindigen.

Aangekomen in Maumere nemen wij dus behoorlijk de tijd om het juiste resort uit te kiezen. De driver was hier niet heel erg blij mee, wat je dan zelf ook niet een heel fijn gevoel geeft. Bij het 3^e resort Sea Word Club besluiten wij ons te gaan nestelen in een villa aan het water. Voor deze plek betalen we ruim 2 keer zoveel als dat we tot nu toe hadden gedaan. Maar ach ja, je leeft maar één keer. Net als in Banda Aceh, waar we onze reis gestart zijn, heeft er in het verleden ook in Maumere een aardbeving/tsunami plaats gevonden. De hele stad is in 1992 voor de helft met de grond gelijk gemaakt, en er zijn toen ruim 1500 slachtoffers gevallen. Het koraal (felgroen, blauw, paars, roze-rood, wit, bruin en grijs), wat als één van de mooiste ter wereld staat beschreven, is hierbij ook helemaal verwoest. Inmiddels is de stad en ook de onderwaterwereld weer hersteld, maar ook hier zien we weer allerlei vluchtroutes voor een eventuele nieuwe tsunami. Af en toe maakt je dat wel even heel bewust van hoe kwetsbaar je dan eigenlijk bent. Een aantal mensen vertellen ons die dagen over die gebeurtenis, omdat het voor velen de meest traumatische ervaring is die zij hebben meegemaakt. Zo ook de eigenaar van ons guesthouse in Moni. Toen hij terug kwam van zijn school in Timor (bijna een dag varen) bleek het hele dorp verwoest en was daar niemand meer te vinden. Op het moment dat hij keihard begon te huilen, kwam er toevallig net iemand aanlopen. Het hele dorp was namelijk op een plek samen gekomen hoger in de bergen. Op het moment van de hereniging was hij van de meest ongelukkige jongen van de wereld veranderd in de meest gelukkige!Zelfs vorig jaar februari schijnt er nog een hele heftige moessonstorm gewoed te hebben hier. Dat kunnen we ons nu echt niet voorstellen, aangezien wij de laatste 1,5 week volle bak zon hebben met een gemiddelde temperatuur van 35 graden.

Hoe meer je naar het oosten reist in Flores, hoe meer armoede er heerst onder de bevolking. Bij aankomst toasten we met een cocktail en laten we het ons smaken. In de avond komen we erachter dat het warme water in de douche er na een paar minuten mee ophoudt. Dat verwacht je toch niet van zo’n luxe resort. We proberen er niet al te veel heisa van te maken en in verhuizen hebben we geen zin meer.

8-2 Zon, zee en strand

De titel van de dag zegt bijna al genoeg. We hebben besloten om de laatste paar dagen niet veel meer te ondernemen. Lekker luieren, lezen, zwemmen, snorkelen en een cocktailtje drinken. De reis overdenken en vooral genieten van het ontzettende lekkere weer.

9-2 Zon, zee en strand

In de morgen zijn we nog even naar een markt geweest om wat kleinigheden voor onze families te kopen. Vanwege het warme water gebrek hebben we een massage cadeau gekregen, die we na de markt verzilverd hebben. In de middag is het wederom chillen op je billen. Als wij gaan afrekenen na het laatste avondmaal blijkt dat we geen enkele cocktail van de afgelopen dagen hoeven af te rekenen. De vriendelijke barkeeper, die dagelijks onze cocktails op ons bijna privéstrand komt serveren, blijkt nog vriendelijker dan verwacht. Hester dacht dat dit misschien nog een compensatie voor het ontbreken van warme water was. In ieder geval helemaal prima!

10-2 Aan alles komt een einde

Vandaag is het dan zo ver, na 6 weken Indonesië is het weer tijd om naar huis te gaan. Met gemengde gevoelens pakken we voor de laatste keer onze backpacks weer in. Ik zal het nog gaan missen, ben er nu net goed in geworden! Na het laatste nachtje, het laatste ontbijt, de laatste keer snorkelen, de laatste zonnestralen, de laatste duik in een zee van 25 graden en het laatste afscheid (wat ik niet zal gaan missen), gaan we met de door het hotel aangeboden taxi naar Maumere airport. Dit vliegveld hadden we nog niet gehad, terwijl we er inmiddels toch al 8 vluchten op hebben zitten. Van Maumere-Flores vliegen we in 26 uur terug naar Denpasar-Bali, dan naar Jakarta-Java en via Singapore naar Schiphol. Als alles mee zit landen we daar om 7.30 uur plaatselijke tijd.

Indonesië heeft het allemaal! Wat zal het volgende winter worden? Eiland hoppen op de Molukken of de Filipijnen? Nieuw Zeeland, Borneo en Kalimantan (Indonesisch Borneo), Afrika of Zuid-Amerika? Of toch dat hostel op Koka Beach beginnen? De tijd zal het leren, tot de volgende reis!